یکی از مسایل بنیادین در علم اعلی اعنی حکمت و فلسفه که مقدمه ای برای اثبات حقایق بلند عقلی و معرفتی قلمداد می شود بحث از موضوع عمیق وجود ذهنی است که در جایگاه های متناسب مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

به گفته استادم در فلسفه -اعنی دانشمند متفکر جناب حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا حسن زاده که حقا باید گفت در تقریر مباحث عمیق فلسفه کم نظیرند!- : وجود ذهنی در سه موضع و جایگاه بحث می شود:

۱) احکام کلی وجود به نحو مردّدة المحمول؛ "الوجود اما خارجی و اما ذهنی"

۲) مقولات عشر در ضمن مقوله کیف و کیف نفسانی.

۳) در ضمن بحث از احکام عدم که" العدم لا یخبر عنه" در رد بر عقیده معتزله که قائل به واسطه بین وجود و عدم هستند.

حضرت استاد امروز در جلسه درس در رابطه با گستردگی و ژرفای بحث وجود ذهنی سخنی شگفت آور نقل کردند و فرمودند:

"مرحوم شهید صدر"رضوان الله علیه"،۴۰۰مطلب نوین درباره وجود ذهنی ابداع کرده اند."

مطلبی که در نگاه ابتدایی نمود ساده ای دارد این اندازه ژرف و عمیق است که تفکر پیرامون آن این همه ابداعات به دنبال دارد و انسان را به حقایق هستی رهنمون می کند.

امروز به این نتیجه رسیدم که فلسفه یعنی تفکر و تعمق در امور به ظاهر ساده و کشف و ابداع حقایق مجهول و رسیدن به معارف بلند از متن همین مفاهیم به ظاهر بدیهی.